Gemeente Nijmegen: drie zero-emissiezones voor stadslogistiek

20 oktober 2020 | Vorige maand is het luchtkwaliteitsprogramma van de gemeente Nijmegen vastgesteld. Daarin is onder andere in opgenomen dat er drie zero-emissiezones voor stadslogistiek gerealiseerd worden. Het college van B&W wil dit doen in het centrum van Nijmegen tussen de singels en de Waal, in Hof van Holland (winkel- en woonhart Nijmegen-Noord) en mogelijk op de campus Heijendaal. Wethouder Harriët Tiemens licht deze keuze toe.

“Wij hebben heel lang gezocht naar hoe we de stad op het gebied van luchtverontreiniging nog meer kunnen verschonen. Voor ons is het lastig om een milieuzone in te voeren. Dit heeft alles te maken met het feit dat wij als gemeente al aan de Europese richtlijnen voldoen. In dat opzicht hebben we dus geen juridisch kader om mee te werken. Ons eigen kader, een roetreductie van 40 procent in 2022 ten opzichte van 2014,  halen we waardoor we ook op dat gebied geen grondslag hebben. Deze grondslag hebben we door onze ondertekening van de Green Deal Zero Emissie, op het gebied van zero-emissiezones voor stadslogistiek wel,” vertelt Tiemens.

Gebiedskeuze

De keuze voor het stadscentrum was voor de gemeente Nijmegen voor de hand liggend. Daar heeft men, door onder andere het afleveren van pakketten en de bevoorrading van winkels, te maken met een zone vol transportbewegingen. Wethouder Tiemens licht toe: “Deze bevoorrading van winkels en horeca willen we alleen nog met elektrische voertuigen of transportmiddelen die geen uitstoot veroorzaken laten uitvoeren. Door over te stappen naar schone voertuigen wordt de luchtkwaliteit verbeterd.”

Maar de gemeente Nijmegen beschikt over meer gebieden met een grote concentratie van transportmiddelen en mensen. Zo realiseert de gemeente momenteel het centrumgebied van de Waalsprong ‘Hof van Holland’, gelegen aan de noordzijde van de Waal. “In dit gebied komt een groot, duurzaam winkelcentrum dat de hele stadsuitbreiding in Nijmegen-Noord moet gaan bedienen. Dat gaat uiteindelijk om zo’n 30.000 nieuwe bewoners. Daarnaast heeft het winkelcentrum een verzorgingsgebied met daarin ook de bestaande stad. Deze worden namelijk met elkaar verbonden. Omdat we dit gebied helemaal vanaf het begin opnieuw moeten inrichten is het voor ons heel logisch om te zeggen dat we de logistiek hier meteen emissievrij maken. Daar kan iedereen zich dan meteen op voorbereiden en we kunnen het nog lege gebied daar direct helemaal op aanpassen.”

Ook is er Campus Heijendaal, waar de gemeente in gesprek gaat om hier mogelijk ook een
zero-emissiezone in te voeren. Daar zijn onder andere de Radboud Universiteit, Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN), het Radboud Universitair Medisch Centrum en het ROC Nijmegen gevestigd. Hier vinden veel goederenbewegingen plaats. De plaatselijke ondernemer UTS Verkroost is samen met PostNL gestart met het plaatsen van een hub voor de last mile levering aan dit gebied. De HAN heeft aan deze hub een living lab toegevoegd met een vijfjarig onderzoek naar businessmodellen voor en opschaling van logistieke hubs. Zij worden hiervoor gefinancierd door zowel de provincie als de gemeente. “We hopen dat we na de coronacrisis samen met alle bedrijven die gevestigd zijn op de campus, maar uiteindelijk ook met bedrijven buiten de campus waaronder de gemeente Nijmegen zelf, tot afspraken kunnen komen voor het gebruik van logistieke hubs. Op deze manier treedt de hub echt in werking. Het campusgebied kan zo ingezet worden als voorbeeld voor hoe de zero-emissiezones in de oude binnenstad en in Hof van Holland uiteindelijk ook zullen gaan werken.”

Elke gebied vraagt om een eigen aanpak

Omdat de gemeente Nijmegen werkt met drie verschillende gebieden, vraagt elk gebied om een eigen aanpak. Wethouder Tiemens vertelt: “Het gesprek in de binnenstad is al heel lang bezig. Een aantal partijen wil wel graag, maar weet nog niet precies hoe. In aanloop van dit programma en deze besluiten hebben we al meerdere bijeenkomsten gehad met de ondernemers. Het onderwerp is geagendeerd maar iedereen kijkt nog wel nieuwsgierig, en sommige ondernemers ook wel enigszins bezorgd, naar hoe deze ontwikkelingen straks allemaal gaan verlopen. Door ons besluit weten de ondernemers nu waar ze naartoe moeten werken: zelf investeren in elektrische voertuigen of aansluiten bij een hub. De komende periode willen we nog een grotere groep ondernemers bereiken, zoals de kleinere ondernemers. Die konden we tot nu toe moeilijk bereiken. De overheid kan helpen met goede regelgeving, subsidieregelingen en het actief faciliteren van hubs.”

Hof van Holland wordt momenteel nog gerealiseerd, daardoor kunnen alle voorwaarden van de zero-emissiezone voor stadslogistiek nu al in het ontwerp meegenomen worden. Alle ondernemers die zich in dit gebied willen vestigen moeten voldoen aan de randvoorwaarden die de gemeente stelt voor deze zone.

Het realiseren van een zero-emissiezone binnen de campus is voor de gemeente Nijmegen minder complex dan de realisatie van de zone in de binnenstad. “Het gaat hier om een handjevol grote partijen die samen gebruik willen maken van een hub. Dit initiatief wordt nu verder uitgewerkt in samenspraak met de partijen op de campus. Dit voornemen past goed bij de plannen voor een autoluwe campus, die de gezamenlijke partijen deze week hebben gepresenteerd. Het ideale scenario zou zijn dat we de goederenstroom van een hele grote drager op gang krijgen en we de kleinere partijen daarop laten aansluiten.”

Ondanks de verschillende wijken staat er voor de gemeente Nijmegen één motto centraal: “De gemeente is voorwaardenscheppend maar de ondernemers gaan over de invulling. Zij zijn tenslotte de echte experts op het gebied van stadslogistiek. Samen met hen willen wij deze drie gebieden de juiste invulling geven. ”